Konut ve yaşama alanları, mimarlık ve planlamanın en temel ilgi alanı ve bütün tasarım ölçeklerinin ortak paydasıdır. Belki, tam da bu nedenle konutun sorgulanması hiç bitmez ve konut çoğu kez bir ‘sorun’dur; yapma çevre ile ilgili her sorun gibi planlama, tasarım ve uygulama üçlüsü ile ilişkilendirilerek tartışılır. Plancılar, mimarlar, tasarımcıların yanısıra diğer meslek gruplarının, hukukçular, uygulamacılar ve politikacıların, planlama, mimarlık ve tasarım dışında farklı bilgi alanlarının (ekoloji, sosyoloji, psikoloji vb.) ve tüm bu alanlarda çalışan araştırmacıların yolu hep ‘konut’la kesişir.
Konutun tarihi kentle, kentinki konutla ilişkilidir; bu nedenle kentleri ve hatta ülkeleri yarattıkları konut sorunsalı üzerinden okumak ve anlatmak mümkündür. Günümüz global dünyasında giderek artan bireysel hareketliliği saymazsak eğer, doğal, toplumsal ya da politik faktörlerin tetiklediği toplu göçler ve yer değiştirmeler, beraberinde hep bir konut sorunu getirmiş, sonucunda, mevcut kent dokuları yok olmuş, yıpranmış ya da kentler plansız konut yerleşmeleriyle çevrelenmiştir. Buna karşın çoğu kez, doğru konut politikaları üretilememiş, üretilmişse de uygulanamamış, ve konut, hep ‘sorun’ olmaya devam etmiştir. Tek tek konutların sorunlarının onların toplu olarak üretilmesiyle çözüleceği düşünülmüşse de, tıpkı kentler gibi bu çevrelerin de bir sürdürülebilme sorunu olduğu dikkate alınmamıştır. Bunun için konutu sosyal boyutunun yanında, ekolojik ve toplumsal çevre, teknolojik ve ekonomik erişebilirlik konularından bağımsız ele almak olanaksızdır.
Öte yandan, genel geçer konut politikalarının temel iki seçenek olarak sunduğu, ya yüksek gelirli ya da dar gelirli hane halklarına yönelik stok geliştirme hedefleri geçerliliklerini artık çoktan yitirmiştir. Bugün maliyet kategorilerini aşan başka boyutlar, işçiler, yaşlılar, yalnız yaşayanlar, tek ebeveynler, göçmenler ve diğer marjinal toplum kesimlerinin yaşam koşullarının iyileştirilmesini ve toplumun diğer kesimiyle bütünleşmesini sağlamayı amaçlayan projeler, herkes için konut stoğunun üretilmesinde önemli yer tutmaktadır.
Tek tek, ya da toplu, hep yeniden üretim, hep yeninin üretimi, ilk çağdan beri kendisi bir üretim yeri olan konutu ‘tüketim’ malzemesi olmak durumuna getirmiştir. Artık bu gün en temel beşeri gereksinme olan konut bir imaj olarak alınıp satılmaktadır. ‘Kuleler’, ‘rezidanslar’, ‘konaklar’ ama hep ‘villa’ tipi yapıları içeren toplu konut projeleri ve uygulamaları, alt orta grubun bile hayallerini süsler hale gelmiştir. Ne tür bir kullanıcı profili amaçlandığı, yani hane halkı kavramının nasıl yorumlandığı, bunun çeşitliliği ve bu çeşitliliğin mekansal gereksiniminin ne olduğu çoğu kez bu imaj bombardımanı tarafından örtülmekte ve önemsenmemektedir. Bir anlamda özenti-beğeni esaslı değer yargısı, gerçek gereksinim ve anlamın önüne geçmekte; bu arada kültürel miras, yıllarca içinde yaşanmış mevcut geleneksel-yöresel konutlar gözden düşmektedir.
Böylece konut tasarımı, kullanıcı değer yargılarını süsleyen bu imajların yani klişe konut tipleri ve tipolojilerinin, bağlamına uysun uymasın kaygısızca üretilmesine indirgenmekte; hele bilgisayar ortamının bu sürece sağladığı kolaylıkla kopyala/kes/yapıştır komutlarının yönlendirdiği tasarımlar, üç boyutlu animasyon teknikleriyle süslenerek daha da kışkırtıcı boyutlarda kullanıcıya sunulmaktadır. Sonunda: ‘Kalite’ bu sürecin neresindedir? Uygulamada ve kullanım süreçlerinde kalite nasıl sağlanır ve sürdürülür? gibi konular, kimse tarafından sorgulanmaz duruma gelmiştir. Yapılan tasarımların değerlendirilmesi ve bu yolla yeni tasarımlara bir geri besleme olabilmesi tamamen gözardı edilmiştir.
Bu çok boyutlu konut sorunsalı, bugün Kuzey Kıbrıs’ta da benzer görünümlerde ortaya çıkmakta, bağlı olarak gözlenmekte, araştırılmakta ve tartışılmaktadır. Kıbrıs’ın içinde bulunduğu özel coğrafi ve politik yapı dolayısıyla ortaya çıkan sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel yapı, özellikle Kıbrıs’ın kuzeyinde, konut sorunsalını daha karmaşık ve içinde çıkılmaz bir boyuta getirmekte; konut ve kent bütünleşikliği içinde kullanıcılar ne yazık ki mimari ve kentsel kalitesi çok düşük yaşam alanlarında yaşamaya mahkum olmaktadırlar.
Tüm bu görüşler ışığında, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), Mimarlık Fakültesi, Konut Eğitim Araştırma Danışmanlık Merkezi (HERA-C) ve Kıbrıs Türk Mühendis-Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) Mimarlar Odası’nın işbirliği içinde düzenledikleri III. Konut Kurultayı, Kıbrıs’ta Konut: Planlama, Tasarım ve Uygulama başlığı altında araştırmacılara geniş bir açılım sunarak, konut sorunsalını aşağıdaki anahtar sözcükler çerçevesinde ve bilimsel verilere dayanarak tartışmaya davet ederken, diğer ülkelerdeki uygulamalarla karşılaştırmalı bir bakış açısı sunan araştırmaların da Kurultay kapsamında yer almasını teşvik etmektedir.
Bu bağlamda, DAÜ Mimarlık Fakültesi, Konut Eğitim Araştırma Danışmanlık Merkezi (HERA-C) ve KTMMOB Mimarlar Odası, aşağıda belirtilen alanlarda, ancak bunlarla sınırlı kalmayacak araştırma temelli konut çalışmalarını, 9-10 Mart 2012 tarihlerinde düzenlenen kurultay oturumlarında sunulmak ve sonrasında hazırlanacak olan kurultay kitabında yer almak üzere davet eder.
Kurultay Açılımları:
- Kentleşme, Göç, Mobilite ve Konut Politikaları
- Konut Alanları Planlaması: Değişim, Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik
- Konut Mimarisi ve Tasarımı: Kullanıcı / İmaj-anlam-beğeni / Estetikleştirme / Tasarımda geri besleme / Bilgisayar kullanımı
- Konut ve Toplumsal Çevre
- Konut ve Ekolojik Çevre
- Konut ve Teknolojik / Ekonomik Erişebilirlik
- Değişen Hane Halkı Yapısı ve Konut Piyasası
- Konut Stoğu: üretim ve pazarlama / kır-kent / planlı-plansız / tek-toplu konut / tip konut-konut tipolojileri / geleneksel, yöresel- modern konut / yeni-yenilenmiş konut / geçici konut – ikinci konut / herkes için konut…
Davetli Konuşmacılar:
Prof.Dr. Ali Cengizkan, ODTÜ
Dr. Semra Galip Paşazade, Galatasaray Üniversitesi ??
Prof.Dr. Şengül Öymen Gür, Beykent Üniversitesi
Prof.Dr. Ahsen Özsoy, İTÜ
Prof.Dr. Hülya Turgut, İKÜ
Kurultay Takvimi
31 Ekim 2011 Kurultayın Duyurulması
2 Aralık 2011 Özet teslimi için son tarih
14 Aralık 2011 Kabul-red bildirimleri için son gün
2 Mart 2012 Tam bildiri metni gönderimi için son gün
9-10 Mart 2012 Kurultay
Danışma Komitesi
Ekrem Bodamyalızade, KTMMOB Mimarlar Odası Başkanı
Özgür Dinçyürek, DAÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı
Kağan Günçe, DAÜ Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık Bölüm Başkanı
Şebnem Önal Hoşkara, DAÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı
Derya Oktay, DAÜ KENT-AG Yönetim Kurulu Başkanı
Türkan Ulusu Uraz, DAÜ Mimarlık Fakültesi HERA-C Yönetim Kurulu Başkanı
Bilim Komitesi
Nesil Baytin, GAÜ
Banu Çavuşoğlu, DAÜ
Uğur Dağlı, DAÜ
Naciye Doratlı, DAÜ
Mukaddes Faslı, DAÜ
Huriye Gürdallı, YDÜ
Sevinç Kurt, UKÜ
Beril Özmen Mayer, DAÜ
Kutsal Öztürk, DAÜ
Hıfsiye Pulhan, DAÜ
Organizasyon Komitesi
Halil Zafer Alibaba, DAÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü (Eş-Koordinatör)
Hacer Başarır, DAÜ Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık Bölümü
Ceren Boğaç, DAÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü
Ercan Hoşkara, DAÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü
Cem Kara, KTMMOB Mimarlar Odası
Nazife Özay, DAÜ Mimarlık Fakültesi Endüstri Ürünleri Bölümü (Eş-Koordinatör)
Şevket Şenbülbül, KTMMOB Mimarlar Odası
C E R E N B O G A C 